Thực hiện Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 12/12/2022 của Bộ Chính trị về thực hiện công tác đưa lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, tỉnh Lào Cai đã tích cực triển khai và đem lại hiệu quả bước đầu.

Những kết quả đáng ghi nhận

Trước xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, kinh tế tỉnh Lào Cai nói riêng và cả nước nói chung đã có những bước tiến quan trọng, sản xuất phát triển, đời sống của nhân dân từng bước được cải thiện... Cùng với sự phát triển đó thì công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trên địa bàn tỉnh góp phần giải quyết việc làm, nâng cao đời sống cho người lao động được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và các sở, ngành, địa phương hết sức quan tâm chỉ đạo thực hiện. Sau khi Bộ Chính trị có Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 12/12/2022 về thực hiện công tác đưa lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo, quán triệt nội dung Chỉ thị đến cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân trên địa bàn tỉnh. Việc tổ chức tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đã tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức, chỉ đạo, thực hiện của các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân các địa phương. Các chính sách hỗ trợ và tạo điều kiện cho người lao động, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này được được thực hiện thường xuyên, liên tục.  

Lào Cai là tỉnh biên giới còn nhiều khó khăn, dân số trên 780 ngàn người, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên khoảng 460 ngàn người, trong đó độ tuổi lao động từ 18-40 tuổi khoảng 275 ngàn người, chiếm gần 60% tổng số lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên, tỷ lệ thất nghiệp chiếm 1,2%, đây là lực lượng có thể tham gia thị trường lao động ngoài nước. Trong những năm qua, Tỉnh ủy, cấp ủy các cấp, chính quyền các địa phương luôn quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả việc đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài. Các cơ quan chức năng đã chủ động tham mưu, hỗ trợ người lao động trong việc hoàn thiện các thủ tục, hồ sơ xuất cảnh đảm bảo đúng quy định; Ngân hàng chính sách xã hội từ tỉnh tới  huyện đã hướng dẫn, tạo điều kiện để người lao động được vay vốn đi lao động ở nước ngoài với lãi xuất ưu đãi theo quy định.

Hàng năm nhu cầu người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng của người lao động trên địa bàn tỉnh là khoảng 200 lao động/năm. Hiện nay, có khoảng trên 400 người lao động của tỉnh đang làm việc ở nước ngoài. Thông qua công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, đa số người lao động có thu nhập tương đối ổn định, cao hơn so với việc làm trong nước cùng ngành nghề, cùng trình độ, đời sống bản thân và gia đình được cải thiện đáng kể. Tính bình quân chung, thu nhập sau khi trừ chi phí sinh hoạt của lao động tại nước ngoài khoảng từ 10-12 triệu đồng/tháng đối với lao động giản đơn, từ 18-20 triệu đồng/tháng tại thị trường có thu nhập trung bình, từ 25-40 triệu đồng/tháng ở những thị trường thu nhập cao (Nhật Bản, Hàn Quốc). Bên cạnh đó, trong quá trình làm việc tại nước ngoài người lao động được học hỏi thêm về ngoại ngữ, tiếp cận với các phương pháp làm việc tiên tiến, tiếp thu công nghệ mới, có điều kiện nâng cao tay nghề… mà không phải trả tiền chi phí đào tạo chính điều này sẽ tạo cơ hội cho người lao động sau khi về địa phương sẽ tiến thân, lập nghiệp.

Theo số liệu thống kê, từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh đã có 511 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (tăng 355 người, tương đương 328% so giai đoạn 2018-2020), lao động của tỉnh tham gia lao động ở nước ngoài theo hợp đồng phân bố chủ yếu tại các thị trường truyền thống như Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Trung Đông... Ngành nghề trước khi tham gia thị trường nước ngoài chủ yếu là lao động nông nghiệp (chiếm khoảng 80%) hoặc lao động mới tốt nghiệp THCS hoặc THPT (chưa có việc làm, việc làm không ổn định),…; tỉ lệ lao động nữ tham gia thị trường lao động ngoài nước chiếm 48,2%.

Công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài là một trong những nội dụng của chính sách giải quyết việc làm, giảm nghèo bền vững, hơn nữa trong khi làm việc tại nước ngoài người lao động sẽ có tác phong làm việc công nghiệp, kỷ luật lao động được nâng lên, đặc biệt được giao lưu với các nền văn hoá đa dạng trên thế giới góp phần thay đổi nhận thức về việc làm của một bộ phận trong xã hội trong thời kỳ hội nhập. Hiệu quả mà lao động đi làm việc ở nước ngoài mang lại là không thể phủ nhận về cả mặt kinh tế lẫn mặt xã hội.

Tuy nhiện thực tế cho thấy, trong công tác đưa lao động ra nước ngoài làm việc theo hợp đồng vẫn còn gặp một số khó khăn, hạn chế, đó là: công tác chỉ đạo, quản lý người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng ở một số ít địa phương trong tỉnh có lúc chưa kịp thời; chưa có kinh nghiệm trong hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài; người lao động thiếu chủ động, sáng tạo, còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại nên không phát huy được tiềm năng, thế mạnh để tạo việc làm thông qua hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài; Công tác thông tin, tuyên truyền đã được quan tâm, tuy nhiên việc tiếp cận các thông tin của người lao động về thị trường lao động do các doanh nghiệp, cá nhân cung cấp còn nhiều hạn chế.

Một số doanh nghiệp dịch vụ và chi nhánh doanh nghiệp dịch vụ khi tuyển chọn lao động tại địa phương chưa làm hết chức năng tuyên truyền, tuyển chọn đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; do chính sách của nước đến khác nhau cho nên còn một số trường hợp doanh nghiệp đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài nhưng trên thực tế để người lao động chờ đợi quá lâu, không đúng như thông báo, ảnh hưởng tâm lý người lao động...

Để nâng cao hiệu quả

Thứ nhất, Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên, người lao động và toàn xã hội về vai trò, tầm quan trọng, chính sách, pháp luật của công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, nhất là thực hiện tốt Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 12/12/2022 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong tình hình mới. 

Thứ hai, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong tỉnh cần đẩy mạnh liên kết, phối hợp với các doanh nghiệp dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng có uy tín được tỉnh cho phép tuyển chọn lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, kết nối với một số cơ sở đào tạo trong và ngoài tỉnh để tạo nguồn tại chỗ học sinh - sinh viên sau khi tốt nghiệp tham gia; mở các lớp tiếng Nhật - tiếng Hàn - tiếng Hoa để đào tạo ngoại ngữ cho người lao động tham gia; ưu tiên đưa lao động kỹ thuật có tay nghề đi làm việc ở những thị trường có thu nhập cao, an toàn.

Thứ ba, Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và toàn xã hội trong việc quản lý hoạt động đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài đối với các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ này trên địa bàn, từ khâu tư vấn, tuyển chọn lao động, đến việc phối hợp quản lý khi lao động ở nước ngoài và sử dụng lao động sau khi trở về nước.

Thứ 4, Tăng cường các biện pháp đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý nghiêm các loại tội phạm liên quan đến hoạt động người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài. Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát người lao động làm việc ở nước ngoài, kịp thời phát hiện và xử lý các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân vi phạm pháp luật./.
                                                                                                                                  Trịnh Thị Xuân Quỳnh